یکی از آسیب های مفصل شانه شلی کپسول مفصلی و دررفتگی آن میباشد که میتواند مکررا تکرار شود. در مواردی که شانه دچار دررفتگی می شود نیاز به جا اندازی توسط متخصص بوده و لازم است که چهار هفته بی حرکتی لحاظ شود پس از آن فیزیوتراپی میتواند برای اینگونه افراد کمک کننده باشد که بنا به نظر متخصص ارتوپدی به کلینیک های فیزیوتراپی مانند کلینیک فیزیوتراپی مرکزی شریعتی ارجاع داده می شود که نتایج قابل قبولی در درمان اینگونه بیماران حاصل گردیده است.
مفصل شانه از کنار هم قرار گرفتن دو استخوان تشکیل میشود. در این مفصل قسمت بالایی استخوان بازو که به سر استخوان بازو معروف است با قسمتی از استخوان کتف که آنرا حفره گلنوئید Glenoid میگویند در کنار یکدیگر قرار میگیرند.
مفصل شانه پر تحرک ترین مفصل در بدن انسان است. این مفصل میتواند در جهت های مختلفی بچرخد و به شما این امکان را می‌دهد که بازویتان را تا بالای سرتان بالا ببرید ، آن را از پهلوهایتان دور کنید ، آن را به سمت پشت سر و کمرتان بچرخانید و در چندین جهت حرکت دهید اما هزینه این دامنه حرکتی زیاد به خطر افتادن پایداری آن است به طوری که همین خصوصیت پر تحرک بودن باعث میشود احتمال دررفتگی در این مفصل بیشتر از مفاصل دیگر بدن باشد.
پایداری مفصل شانه عمدتاً توسط بافت هایی که در اطراف مفصل وجود دارند تامین میشود. کپسول مفصلی و لیگامان ها و عضلات اطراف مفصل، سر استخوان بازو را در سر جایش در داخل حفره گلنوئید پایدار نگه میدارند. در حین دررفتگی مفصلی، این بافت ها دچار آسیب و پارگی میشوند.
در دررفتگی شانه سر استخوان بازو از حفره گلنوئید خارج میشود. با اینکه دررفتگی مفصل شانه شایع ترین دررفتگی مفصلی در انسان است اما در کودکان بندرت اتفاق میفتد.
بیشتر دررفتگی های ایجاد شده در شانه به دلیل ضربات قوی به بخش جلویی شانه هنگامی که دست به سمت بالا یا خارج کشیده شده است اتفاق می‌افتد که این ضربات در حین زمین خوردن، برخورد با شیء خارجی یا بازیکن دیگر، یا حین تکل کردن ایجاد می شوند. دررفتگی در ورزش هایی مانند فوتبال آمریکایی، راگبی، فوتبال، کشتی و اسکی متداول است. هنگامی که بازوی ورزشکار ثابت شده است اما بدن حرکت به سمت جلوی خود را ادامه می‌دهد نیروی بسیار بزرگی به مفصل شانه وارد می شود این نیرو می تواند باعث سر خوردن سر استخوان بازو از داخل حفره خود شود و در رفتگی به وجود آید. ورزشکارانی که سابقه شرکت در ورزش هایی را دارند که حرکات تکراری دست در بالای سر یا پرتاب های مکرر در آنها انجام می شود مانند شنا ، والیبال یا بیسبال بیشتر از سایرین مستعد دررفتگی شانه هستند. کشش های مداوم لیگامان های کپسول شانه باعث شل و بی‌ثبات شدن مفصل شانه می شوند.
متعاقب دررفتگی شانه ورزشکاران معمولاً از درد شدید همراه با ناتوانی در به حرکت درآوردن شانه و بازو شکایت می کند ، ممکن است ورزشکار خارج شدن با صدای استخوان را از محل خود احساس کند یک ناهنجاری قابل رویت همراه با برجستگی در زائده غرابی ( بخش بالایی استخوان کتف که سقفی بالای شانه ایجاد می‌کند و گاهی نقطه فوقانی شانه نامیده میشود ) و حفره ای در زیر پوست که نشانه ای از دررفتگی است در محل آسیب مشاهده میشود.
هنگام دررفتگی شانه کپسول شانه و لیگامنت های بازو که شانه را در جای خود نگه می دارد کشیده و پاره می شوند همچنین دررفتگی ممکن است باعث جدا شدن لابروم یعنی بخش لنگر مانند کپسول شانه و لیگامنت های آن از حفره شانه شود. گاهی ساختارهای دیگر اطراف شانه مانند عضلات گرداننده شانه یا اعصاب اطراف آن نیز آسیب می بینند. طی دررفتگی شانه به ویژه در ورزشکاران مسن تر ممکن است شکستگی نیز اتفاق بیفتد به طوری که بیش از یک سوم دررفتگی های رو به جلو اتفاق افتاده در مفصل شانه با شکستگی برجستگی بزرگ در استخوان بازو همراه است بیشترین دررفتگی های شانه به سمت جلو ایجاد میشود به طوری که سر استخوان بازو به سمت جلو و خارج سر میخورد اما بسته به قرار گرفتن بازو در هنگام ضربه ، سر استخوان بازو ممکن است به سمت عقب حفره نیز بلغزد و دررفتگی به سمت عقب ایجاد شود.
اولین اقدام در مورد دررفتگی شانه جا انداختن استخوان است یعنی قرار دادن سر استخوان بازو در داخل حفره گلنوئید. جا انداختن شانه را اغلب می‌توان داخل زمین ورزشی نیز توسط یک پزشک با تجربه یا مربی انجام داد. هنگامی که نتوان شانه را در زمین جا انداخت باید شانه و بازو را ثابت کرده و ورزشکار را به اورژانس منتقل کرد تا توسط تصویربرداری از مفصل احتمال شکستگی استخوان منتفی شود و از قرار دادن سر استخوان بازو در محل آناتومیکی طبیعی خود اطمینان حاصل شود.
اگر نزدیک مچ دستی که آسیب دیده است، نبض احساس نشود و در مچ دست دیگر احساس شود نشانه وضعیت اضطراری است و ورزشکار باید بلافاصله به اورژانس منتقل شود.
هنگامی که دررفتگی شانه جا انداخته شد شانه و بازو باید توسط بریس یا نوار مخصوص به مدت حدود ۳ تا ۴ هفته بی حرکت شود تا آسیب به طور کامل التیام پیدا کند برای ورزشکاران مسن تر یعنی ورزشکاران بالای چهل سال یک دوره کوتاه تر از عدم تحرک یک الی دو هفته به منظور جلوگیری از سفتی مفصل و جلوگیری از چسبندگی کپسول مفصلی یعنی شانه‌ی منجمد در نظر گرفته میشود. تحقیقات اخیر برای در رفتگی های قدامی ( جلویی ) پیشنهاد می کند که بازو و شانه توسط بریس طوری ثابت شود که به صورت چرخشی و دورتر از بدن قرار گیرند تا ساختارهای شانه بهتر التیام پیدا کند و احتمال بروز شکستگی همراه با دررفتگی به حداقل برسد.
شکستگی و برجستگی بزرگ معمولاً با روش های محافظه کارانه مانند ثابت کردن بازو به مدت چهار هفته درمان می شوند با این وصف هنگامی که شکستگی با جابجایی قابل ملاحظه بیش از پنج میلیمتر یا دو دهم اینچ از محل آناتومیکی خود همراه باشد معمولاً جراحی توصیه می شود.
پس از یک دوره مناسب بی حرکتی ورزشکار می تواند پیش از بازگشت به بازی فیزیوتراپی را به منظور بازگرداندن دامنه حرکتی و قدرت آغاز کند. در فیزیوتراپی با استفاده از روش های مختلفی همچون جریان های الکتریکی تنس ، اولتراسوند ، لیزر درمانی ، ماساژ به برگشت دامنه حرکتی ورزشکار و کاهش درد و التهاب مفصل کمک کرد.
تقویت عضلات گرداننده بازو عضلات فوق خاری , تحت خاری , گرد کوچک و تحت کتفی در درمان همه آسیب‌های شانه به خصوص بی‌ثبات شانه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و این عضلات ثابت کننده دینامیک مفصل شانه هستند و به وسیله نگه داشتن سر استخوان بازو در حفره دوری مانع از دررفتگی مجدد مفصل شانه می شود عضلاتی که نزدیک ستون مهره ها قرار دارند در عملکرد شانه نقش دارند و تمرینات تقویتی هماهنگ با این عضلات یعنی چرخش بالاتنه دراز نشست و غیره نیز توصیه می شود. یک متخصص آسیب شناسی ورزشی میتواند با طراحی مناسب تمرینات تقویتی برای این عضلات ، به ورزشکار در بهبودی هر چه سریعتر و بازگشت به ورزش کمک بسزایی بکند.
فعالیت های ورزشی مربوط به بازو و شانه باید تا زمانی که ورزشکار دامنه حرکتی کامل بدون درد و قدرت عضلات اطراف شانه را به دست آورد محدود شود و بسته به نوع ورزش ، ورزشکار معمولاً بعد از حدود ۸ تا ۱۲ هفته به بازی باز می‌گردد هنگام بازگشت بهتر است به منظور جلوگیری از دررفتگی مجدد از بریس های مخصوص شانه استفاده شود.
متاسفانه استفاده از این بریس ها حرکت را محدود کرده و عملکرد را تحت تاثیر قرار می دهد لذا استفاده از این بریس ها باید با دستور و نظارت پزشک متخصص انجام گیرد تا از ضعیف شدن بیش از حد عضلات و محدودیت زیاد دامنه حرکتی جلوگیری به عمل آید.
لطفا جهت اطلاعات بیشتر به لینک های زیر مراجعه نمایید
WAZE
Google Map
بلد
نشان
مسیریابی